💧 EP.11 – Zero Liquid Discharge (ZLD)
ระบบที่ไม่มีน้ำทิ้งแม้แต่หยดเดียว
“ถ้าหยดสุดท้ายของน้ำยังมีค่า … อย่าให้มันหลุดออกจากระบบ.”
🌍 แนวคิดของ ZLD
Zero Liquid Discharge คือระบบที่ “ไม่มีน้ำทิ้งออกสู่สิ่งแวดล้อมเลย”
น้ำเสียทุกหยดจะถูกบำบัด รีไซเคิล และระเหยจนเหลือเพียงของแข็ง (Solid Residue)
เป้าหมาย ZLD = “Zero Discharge + Resource Recovery”
คือไม่เพียงป้องกันการปนเปื้อน แต่ยังดึงคุณค่าของน้ำ และเกลือแร่กลับมาใช้ใหม่ได้
Water Security • Environmental Responsibility • Technological Excellence
— The Aceken Way —
⚙️ ขั้นตอนหลักของระบบ ZLD
Wastewater
↓
Primary Treatment (Filtration / UF)
↓
Secondary Treatment (RO / NF)
↓
Concentrate → Evaporator → Crystallizer → Solid Disposal
Permeate → Reuse / Process Water
🔩 โครงสร้างระบบ ZLD ทั่วไป
| ขั้นตอน | เทคโนโลยี | หน้าที่ |
|---|---|---|
| Pre-Treatment | UF / MF / Clarifier | ลด TSS และ COD ก่อน RO |
| RO / NF | Reverse Osmosis / Nano Filtration | รีไซเคิลน้ำ 70–85 % |
| RO Reject Treatment | Brine RO / Evaporator Feed | ลดปริมาณน้ำเข้าระบบระเหย |
| Evaporation | MVR / Multi-Effect Evaporator (MEE) | แยกน้ำกลั่นออกจากเกลือ |
| Crystallization | Forced Circulation Crystallizer | แยกเกลือออกมาเป็นของแข็ง |
| Condensate Polishing | Ion Exchange / EDI | นำน้ำกลั่นกลับมาใช้ได้อีกครั้ง |
💧 ตัวอย่างสมดุลมวลน้ำ (Mass Balance)
| จุดกระบวนการ | ปริมาณ (m³/h) | สถานะน้ำ |
|---|---|---|
| น้ำทิ้งดิบ (Feed) | 100 | COD 2 000 mg/L |
| RO Permeate | 75 | น้ำคุณภาพดี ใช้ Reuse |
| RO Reject | 25 | เข้าระบบ Evaporator |
| Evaporator Distillate | 22 | Condensate → Reuse |
| Crystallizer Solid | 3 | เกลือ/ของแข็ง → กำจัด |
| รวม Recovery = (75 + 22)/100 × 100 = 97 % ✅ |
น้ำที่เรากู้กลับมาใช้ได้มีอยู่ 2 ส่วน
RO Permeate = 75 m³/h
Evaporator Distillate = 22 m³/h
(ทั้งสองส่วนนี้คือ “น้ำสะอาด” ที่เอากลับไปใช้ได้)
น้ำเสียเริ่มต้นทั้งหมด = 100 m³/h
ดังนั้น
รวม Recovery = (75 + 22)/100 × 100 = 97 % ✅
🔍 การตีความเชิงวิศวกรรม
หมายความว่า 97% ของน้ำในระบบหมุนกลับมาใช้ได้อีก
เหลือเพียง 3% เป็นของแข็ง (เกลือ/ตะกอน) ต้องนำไปกำจัด
ถ้ามอง Mass Balance:
100 Feed → 97 Reuse + 3 Solid
💡 เพิ่ม insight สำหรับวิศวกร
ถ้า Recovery สูง → ระบบมีประสิทธิภาพน้ำดี
แต่! ต้องระวังเรื่อง Scaling / Concentration Factor (CF) เพราะยิ่ง Recovery สูง ค่า TDS ใน reject ก็ยิ่งสูงแบบทวีคูณ
Concentration Factor (CF)
สูตร: CF = 1 / (1 - Recovery/100)
แทนค่า: CF = 1 / (1 - 0.97) = 33
หมายเหตุ: Recovery สูงทำให้ความเข้มข้นในสายน้ำทิ้งสูง ต้องควบคุม Scaling/SiO2/Antiscalant
⚖️ ข้อดีของ ZLD
| ด้าน | ประโยชน์ |
|---|---|
| 💧 สิ่งแวดล้อม | ไม่มีน้ำทิ้งออกจากโรงงาน |
| 💰 เศรษฐกิจ | ลดการซื้อน้ำดิบ และค่ากำจัดน้ำเสีย |
| 🏭 อุตสาหกรรม | ใช้น้ำได้ต่อเนื่องในพื้นที่ขาดแคลน |
| 🌿 ESG & CSR | สอดคล้อง SDG 6 & 12 ( sdgs.un.org/goals ) |
| ⚙️ เทคนิค | ได้ของแข็งแห้ง (เกลือ / สารเคมี) ที่นำไปใช้ซ้ำได้ |
⚠️ ข้อจำกัดที่ต้องพิจารณา
| ปัจจัย | ผลกระทบ | แนวทางแก้ |
|---|---|---|
| พลังงานสูง | Evaporator ใช้ steam หรือ ไฟฟ้ามาก | ใช้ MVR / Heat Recovery |
| Scaling & Fouling | เกิดใน RO และ Evaporator | ควบคุม pH และ Antiscalant |
| ค่าใช้จ่ายลงทุน (CapEx) | สูงกว่า RO ปกติ 3–5 เท่า | ทำ Feasibility ก่อนลงทุน |
| การจัดการเกลือ | เกลือ/ของแข็งต้องมีปลายทาง | ส่ง Co-incineration หรือ Reuse |
| พื้นที่ติดตั้ง | ต้องมี Evap. + Crystallizer Zone | ใช้ระบบ Compact แบบ MEE แนวตั้ง |
🧮 ตัวอย่างคำนวณต้นทุนคร่าว (อุตสาหกรรมขนาดกลาง)
| รายการ | ค่าเฉลี่ย |
|---|---|
| ระบบ UF + RO | 15 – 25 ล้าน บาท |
| ระบบ Evaporator + Crystallizer | 40 – 60 ล้าน บาท |
| ต้นทุนการผลิตน้ำ Reuse | 15 – 25 บาท/ม³ |
| ต้นทุนการกำจัดเกลือ | 1 000 – 2 000 บาท/ตัน |
| คืนทุนโดยประมาณ | 4 – 6 ปี |
💬 “ZLD ไม่ได้เหมาะกับทุกโรงงาน แต่เหมาะกับโรงงานที่อยากมีน้ำใช้ทุกวัน โดยไม่ต้องง้อใคร.”
🔬 ตัวอย่างเทคโนโลยี ZLD ในประเทศไทย
อุตสาหกรรมสิ่งทอ: RO + MVR Evaporator
อุตสาหกรรมชุบโลหะ: NF + Evaporator + Crystallizer
อุตสาหกรรมพลังงาน: Condensate Polishing + ZLD Condensate Loop
อุตสาหกรรมอาหาร: UF + RO + Solar Evaporator
💡 ACE Notes
เริ่มจาก “High Recovery RO” ก่อนกระโดดสู่ ZLD เต็มรูปแบบ
ออกแบบระบบบำบัด Reject แยกจากระบบหลักเสมอ
ใช้ Heat Recovery จาก Evaporator มาช่วย pre-heat Feed Water
ตรวจสอบ TDS และ SiO₂ ทุกสัปดาห์ เพื่อป้องกัน Scaling
อย่าลืมว่าการเป็น ZLD คือ commitment ไม่ใช่ marketing word
💬 “ZLD ไม่ใช่ระบบที่ไม่มีของเสีย แต่คือระบบที่ไม่มีของเสีย หลุดออกไป.” ♻️
🌿 สรุปแบบ Aceken
Aceken ออกแบบ และ บูรณาการระบบ ZLD เพื่อให้น้ำทุกหยด หมุนเวียนกลับสู่กระบวนการ อย่างปลอดภัย และยั่งยืน
🌍 CIRCULARITY — The Final Episode
นี่คือบทสรุปของภารกิจ Circular Water Journey
ตั้งแต่แนวคิดเรื่อง Water Circularity Index (EP.9)
การออกแบบระบบ Water Recovery System (EP.10)
จนถึงการบรรลุขั้นสุดของเทคโนโลยี Zero Liquid Discharge – ZLD (EP.11)
Aceken ได้พิสูจน์ให้เห็นแล้วว่า
“เทคโนโลยี กับ ความยั่งยืน” ไม่ได้อยู่คนละทาง
แต่มันคือเส้นทางเดียวกัน ที่พาอุตสาหกรรมไทย
เดินสู่อนาคตที่ใช้น้ำได้ทุกวัน... โดยไม่ต้องง้อใคร
Circularity Series (EP.9 – EP.11)
สะท้อนวิสัยทัศน์ของ Aceken ในการสร้างระบบนิเวศน้ำหมุนเวียน
ที่คืนคุณค่าให้กับทรัพยากรทุกหยด อย่างปลอดภัย และยั่งยืน
ลูกเสิร์ฟพิฆาต...เพื่อพิทักษ์สิ่งแวดล้อม 🎾💧
Water Security • Environmental Responsibility • Technological Excellence
— The Aceken Way —
