🌊ปัญหาที่พบบ่อยในระบบกรองและแนวทางแก้ไข (Common Problems in Filtration Systems and How to Solve Them)

ระบบกรองน้ำในงานอุตสาหกรรม — ไม่ว่าจะเป็น ระบบผลิตน้ำดื่ม (Drinking Water), Process Water, หรือ Boiler Feed Water — ล้วนต้องการความต่อเนื่องและเสถียรของคุณภาพน้ำ แต่ในทางปฏิบัติ วิศวกรจำนวนมากมักเจอปัญหาที่ส่งผลต่อประสิทธิภาพของถังกรอง เช่น แรงดันตก, น้ำไม่ใส, หรือสารกรองอุดตัน

ปัญหาหลักที่มักเกิดในระบบกรองน้ำแรงดัน (Pressure Filter System) แนวทางตรวจสอบและแก้ไขเชิงวิศวกรรม

🔹 1. แรงดันตกคร่อมสูง (High Pressure Drop)

อาการ:

• ค่า ΔP ระหว่าง Inlet–Outlet สูงผิดปกติ

• อัตราการไหลของน้ำลดลง

สาเหตุที่พบบ่อย:

• การอุดตันของสารกรองจากตะกอนหรือ Biofilm

• การ Backwash ไม่เพียงพอ หรือไม่มี Air Scouring

• การแยกชั้นของสารกรอง (Channeling)

แนวทางแก้ไข:

• เพิ่มความถี่ในการ Backwash หรือเพิ่ม Air Scouring ก่อนล้าง

• ตรวจสอบหัวจ่ายน้ำ (Underdrain) ว่ามีการอุดตันหรือไม่

• หากใช้มานานกว่าอายุการใช้งาน → พิจารณาเปลี่ยนสารกรอง

🔹 2. น้ำที่กรองไม่ใส / มีตะกอนหลุด (Turbidity in Outlet Water)

อาการ:

• น้ำขาออกยังมีตะกอน หรือมีสีคล้ำ

• ค่าความขุ่น (Turbidity) ไม่ลดลงตามสเปก

สาเหตุที่พบบ่อย:

• ชั้นสารกรองไม่ได้ขยายตัวเต็มที่ตอน Backwash

• หัวกระจายน้ำ (Distributor / Nozzle) เสียหาย

• สารกรองเสื่อมคุณภาพหรืออัดแน่นผิดระดับ

แนวทางแก้ไข:

• ตรวจสอบการขยายตัวของชั้นกรองขณะ Backwash (Expanding bed)

• ทำการ Air Scouring ก่อน Backwash

• ปรับเปลี่ยนขนาดเม็ดสารกรองหรือเติมใหม่ตามสเปกเดิม

🔹 3. การเกิดเชื้อและกลิ่นในถังกรอง (Biofilm Growth)

อาการ:

• มีกลิ่นอับหรือกลิ่นเน่าในน้ำกรอง

• พบตะกอนเมือกในถัง Activated Carbon หรือ Resin

สาเหตุ:

• การออกแบบที่ไม่มีระบบฆ่าเชื้อ (Disinfection System)

• น้ำขังนิ่งในถังเมื่อระบบหยุดทำงานนาน

• การไม่ล้างถังตามรอบ

แนวทางแก้ไข:

• ติดตั้งระบบ Chlorination, Ozone หรือ UV Disinfection

• ทำการ Flushing / Sanitization ทุก 2–4 สัปดาห์

• ใช้วัสดุกรองที่ผ่านการทำความสะอาด (Pre-wash) และเปลี่ยนตามรอบอายุการใช้งาน

🔹 4. การอุดตันของหัวจ่ายลมในระบบ Air Scouring

อาการ:

• ลมไม่กระจายทั่วถัง

• ฟองอากาศออกไม่สม่ำเสมอ

สาเหตุ:

• การสะสมตะกอนในหัว Diffuser

• ไม่มีระบบถอดล้าง (Quick Removal System)

• การออกแบบ Header ลมไม่สมดุล

แนวทางแก้ไข:

• ออกแบบให้หัวจ่ายลมถอดทำความสะอาดได้จากด้านบนถัง

• ติดตั้ง Valve แยกโซน (Sectional Isolation)

• ใช้ Diffuser วัสดุป้องกันการอุดตัน เช่น EPDM/PTFE

🔹 5. การกัดกร่อนหรือรั่วซึมของถัง (Corrosion / Leakage)

อาการ:

• พบสนิมหรือคราบน้ำรอบถัง

• แรงดันรั่วไหลจากข้อต่อ

สาเหตุ:

• เคลือบภายในถังเสื่อมสภาพ

• การเกิดสนิมจากคลอรีนหรือค่า pH ที่ไม่เหมาะสม

• การเชื่อมรอยต่อไม่ได้มาตรฐาน

แนวทางแก้ไข:

• เคลือบภายในใหม่ด้วย Epoxy Coating หรือ FRP Lining

• ตรวจสอบค่า pH และเคมีของน้ำดิบ

• กำหนดแผนตรวจสอบถัง (Tank Inspection) ทุก 12 เดือน

✅ สรุปแนวทางป้องกัน

💡 บทส่งท้าย

ระบบกรองน้ำที่ดีไม่เพียงต้อง “กรองน้ำได้สะอาด” แต่ยังต้อง “ดูแลง่าย และมีการออกแบบให้ซ่อมบำรุงได้รวดเร็ว”
การเข้าใจปัญหาและแนวทางแก้ไขเหล่านี้ช่วยให้โรงงานลด Downtime เพิ่มอายุการใช้งานของระบบ และลดต้นทุนในระยะยาว