1. Pressure Drop (ΔP)
ใช้ตรวจสอบการอุดตันของเมมเบรน (fouling หรือ scaling)
หาก ΔP เพิ่มขึ้นเกิน 25% จากค่าปกติ → เริ่มอุดตัน
Example:
2. Normalized Permeate Flow (NPF)
ใช้เปรียบเทียบอัตราการผลิตน้ำของเมมเบรนตามอุณหภูมิและแรงดันที่แตกต่างกัน
ช่วยบอกแนวโน้มการเสื่อมหรือการอุดตันของเมมเบรน
โดยที่
-
Qp = Permeate Flow (ปัจจุบัน)
-
Tcf = Corrected Temperature Factor (ค่านี้จากตารางผู้ผลิตเมมเบรน)
-
Pf = Feed Pressure
-
Pp = Permeate Pressure
-
Pref, Prep, Tcs = ค่า Reference จากวันติดตั้งหรือค่ามาตรฐาน
Interpretation:
-
NPF ลดลงเกิน 10–15% → เริ่มเกิด fouling
-
NPF ลดลงเกิน 20% → ควรทำการล้าง CIP
3. Normalized Salt Rejection (NSR)
ใช้เปรียบเทียบประสิทธิภาพการกำจัดเกลือของเมมเบรนเมื่อเวลาผ่านไป
คำนวณเพื่อหาความเสื่อมของโครงสร้างเมมเบรน
หรือใช้รูปง่ายกว่า (แบบสัมพัทธ์):
Interpretation:
-
NSR ลดลงเกิน 5% → เมมเบรนเริ่มเสื่อม
-
NSR ลดลงเกิน 10% → อาจมีรอยรั่วหรือการเสื่อมโครงสร้าง
4. Flux Decline Rate (%)
บอกอัตราการลดลงของการผลิตน้ำต่อพื้นที่เมมเบรน
ใช้สำหรับวิเคราะห์แนวโน้มการอุดตันแบบช้า (slow fouling)
โดยที่
-
Jo = Initial Flux (เริ่มต้น, L/m2·h)
-
Jt = Flux ปัจจุบัน
Example:
Interpretation:
-
<10% → ปกติ
-
10–20% → เริ่มเกิด fouling
-
20% → ควรทำ CIP
5. Salt Leakage (mg/L or ppm)
บ่งชี้ว่าน้ำผลิตเริ่มมีการปนเปื้อนสารละลายจากการรั่วของเมมเบรน
หรือคำนวณง่าย ๆ ด้วยค่าการนำไฟฟ้า:
Interpretation:
-
หาก Salt Leakage เพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ แต่ ΔP คงที่ → เมมเบรนรั่วหรือเสื่อมสภาพ
-
หาก Salt Leakage เพิ่มพร้อม ΔP เพิ่ม → fouling หรือ scaling
6. Temperature Correction Factor (TCF)
เนื่องจากความหนืดของน้ำเปลี่ยนตามอุณหภูมิ ค่าการไหลของน้ำจะเปลี่ยนตามด้วย
การปรับค่าอัตราการผลิตต้องคูณด้วย TCF
Approximation:
| Temperature (°C) | TCF |
|---|---|
| 10 | 0.72 |
| 15 | 0.83 |
| 20 | 0.93 |
| 25 | 1.00 |
| 30 | 1.07 |
| 35 | 1.15 |
7. Diagnostic Summary Table
| Parameter | ค่าปกติ | สัญญาณเตือน | สาเหตุที่พบบ่อย |
|---|---|---|---|
| ΔP (Pressure Drop) | 1–2 bar | >25% เพิ่มจาก baseline | Scaling / Fouling |
| NPF | 100% | <90% | Fouling / Channeling |
| NSR | ≥95% | ลดลง >5% | Membrane damage |
| Flux Decline | <10% | >15% | Biofouling / Organic |
| Salt Leakage | <1% | >2–3% | Seal leak / Crack |
| Cond_p (µS/cm) | ตามสเปก | เพิ่มขึ้นต่อเนื่อง | Membrane aging |
8. CIP (Cleaning In Place) Trigger Guide
| สัญญาณ | เกณฑ์ | แนวทาง |
|---|---|---|
| ΔP เพิ่มขึ้น | >25% จาก baseline | ล้างด้วยกรด (acid) |
| Rejection ลดลง | >5–10% | ตรวจรอยรั่ว หรือ alkaline clean |
| Flux ลดลง | >15% | ล้างด้วย alkaline / bioclean |
| Salt Leakage สูงขึ้น | >2–3% | ตรวจ seal หรือเปลี่ยน membrane |
Summary
การคำนวณค่าต่าง ๆ เช่น ΔP, NPF, NSR, และ Flux Decline
ช่วยให้สามารถระบุสาเหตุของปัญหาในระบบ RO ได้แม่นยำ
และวางแผน CIP (Cleaning In Place) ได้อย่างถูกเวลา
ลดความเสี่ยงต่อการเสื่อมสภาพของเมมเบรนและยืดอายุการใช้งานของระบบได้มากกว่า 30–40%
💡 Tip:
-
บันทึกค่าการเดินระบบรายวัน (Feed / Permeate / Reject Pressure, Conductivity, Flow)
-
ใช้ Spreadsheet หรือ SCADA คำนวณ Normalized Flow/Conductivity อัตโนมัติ
-
ตรวจสอบแนวโน้มทุกเดือนเพื่อหา Early Warning ก่อนเมมเบรนเสียจริง
