ความหมายของหน่วย Total Exchange Capacity
| หน่วย | ความหมาย | ใช้ในบริบทใด |
|---|---|---|
| mmol/g | มิลลิโมลของประจุที่เรซินสามารถแลกเปลี่ยนได้ต่อเรซิน “แห้ง” 1 กรัม | ใช้ในงานวิเคราะห์ในแล็บ (Dry Basis) |
| meq/mL | มิลลิอีควิวาเลนต์ของประจุที่เรซินสามารถแลกเปลี่ยนได้ต่อ “ปริมาตรเรซินเปียก” 1 มิลลิลิตร | ใช้ในสเปกเชิงปฏิบัติ (Wet Basis) |
⚗️ ทำความเข้าใจพื้นฐาน
-
1 mol = 1000 mmol
-
1 mol ของประจุเดี่ยว = 1000 meq (เช่น Na⁺, Cl⁻)
-
ดังนั้น 1 mmol = 1 meq (ในแง่ของจำนวนประจุ)
แต่สิ่งที่ต่างคือ “ฐานของการวัด”
-
mmol/g → อิงกับน้ำหนักของของแข็ง (resin แห้งสนิท)
-
meq/mL → อิงกับปริมาตรเรซินเปียก (ซึ่งมีน้ำอยู่ ~40–60%)
🔬 ความสัมพันธ์โดยประมาณระหว่าง mmol/g และ meq/mL
สมมติว่าเรซินมี
-
ความหนาแน่นแบบเปียก (Wet density) ≈ 0.7 g/mL
-
ปริมาณของแข็งในเรซิน ≈ 45–50% ของน้ำหนักเปียก
ดังนั้น
1 g resin (dry) ≈ 2 mL resin (wet)
สูตรแปลงโดยประมาณ
1 mmol/g (dry) ≈ 0.45–0.5 meq/mL (wet)
หรือกลับกัน
1 meq/mL (wet) ≈ 2.0–2.2 mmol/g (dry)
🧮 ตัวอย่างการแปลง
สมมติว่า Data Sheet ระบุ
-
Total Exchange Capacity = 4.8 mmol/g (dry)
ต้องการแปลงเป็น meq/mL (wet):
4.8 mmol/g × 0.45 (conversion factor) = ≈ 2.2 meq/mL
หรือในทางกลับกัน
-
ถ้าผู้ผลิตรายหนึ่งระบุว่า TEC = 1.9 meq/mL (wet)
สามารถประมาณได้ว่า
1.9 ÷ 0.45 = ≈ 4.2 mmol/g (dry)
📊 ค่ามาตรฐานทั่วไปของ Ion Exchange Resin
| ประเภทเรซิน | หน่วย mmol/g (Dry Basis) | หน่วย meq/mL (Wet Basis) | หมายเหตุ |
|---|---|---|---|
| Strong Acid Cation (SAC) | 4.5 – 5.5 mmol/g | 1.8 – 2.2 meq/mL | ใช้แลกเปลี่ยน Ca²⁺, Mg²⁺, Na⁺ |
| Weak Acid Cation (WAC) | 3.0 – 4.5 mmol/g | 1.3 – 1.8 meq/mL | เหมาะกับการกำจัด Alkalinity |
| Strong Base Anion (SBA) | 3.0 – 4.0 mmol/g | 1.2 – 1.5 meq/mL | ใช้กำจัด Cl⁻, SO₄²⁻, NO₃⁻ |
| Weak Base Anion (WBA) | 2.5 – 3.5 mmol/g | 1.0 – 1.4 meq/mL | ใช้กำจัดกรดอิสระในน้ำ |
💡 สรุปสำหรับวิศวกร
-
mmol/g → ใช้สำหรับทดสอบในห้องแล็บ (Dry Basis) เพื่อเปรียบเทียบ “ความบริสุทธิ์ของเรซิน”
-
meq/mL → ใช้ในการออกแบบระบบและคำนวณความสามารถจริงของเรซินในถัง (Wet Basis)
-
Conversion คร่าว ๆ ที่ใช้ในงานภาคสนาม:
1 mmol/g (dry) ≈ 0.45 meq/mL (wet)
1 meq/mL (wet) ≈ 2.2 mmol/g (dry)
