สารกรองเรซิน (Ion Exchange Resin)

ลักษณะทั่วไป (Physical data)

สารกรองเรซินมีลักษณะเป็นเม็ดคล้ายไข่ปลา มีสีเหลืองอ่อนไปจนถึงน้ำตาลเข้ม ขึ้นกับชนิดและกระบวนการผลิต ในปัจจุบันมีการจําแนกเรซินออกเป็น 5 ประเภท คือ

1. เรซินชนิดประจุบวก-กรดแก่ (Strong Acid Cation Resin)

2. เรซินชนิดประจุบวก-กรดอ่อน (Weak Acid Cation Resin)

3. เรซินชนิดประจุลบ-ด่างแก่ (Strong Base Anion Resin)

4. เรซินชนิดประจุลบ-ด่างอ่อน (Weak Base Anion Resin)

5. เรซินชนิดไม่มีประจุ

คุณสมบัติ (Advantages)

คุณสมบัติทั่วไปของเรซิน

1. ต้องมีอิออนอิสระที่สามารถใช้แลกเปลี่ยนอิออนที่ต้องการกำจัดออกจากน้ำได้ ไม่ละลายน้ำ และมีช่องว่างภายในโครงสร้างไฮโดรคาร์บอนอย่างเพียงพอเพื่อให้อิออนต่างๆ เคลื่อนที่ผ่านเข้าออกได้สะดวก

2. เรซินทั่วไปมีลักษณะกลม ขนาดใกล้เคียงทรายกรอง แต่หนักไม่เท่า มีค่าความถ่วงจำเพาะ ประมาณ1.3 (ความถ่วงจำเพาะของทรายประมาณ 2.65) มีความชื้นภายในตัว 40-50%

3. เรซินมีความสามารถในการกักเก็บน้ำไว้ในตัว ซึ่งมีความสำคัญต่ออำนาจในการแลกเปลี่ยนอิออน ระดับการบวมน้ำ (หรือกักเก็บน้ำ) เมื่อแช่อยู่ในน้ำของเรซินจะขึ้นอยู่กับ Degree of crosslinkage ถ้าเรซินมีไฮโดรคาร์บอนที่มีแรงยึดเหนียวต่ำ ช่องว่างภายในจะมีมากก็จะเก็บน้ำได้มาก แต่ความสามารถ (คิดต่อปริมาตรของเรซิน) ในการแลกเปลี่ยนอิออนในน้ำจะต่ำ และในทางตรงข้ามเรซินที่มีแรงยึดเหนี่ยวระหว่างไฮโดรคาร์บอนสูงจะมีความสามารถ (คิดต่อปริมาตร) ในการแลกเปลี่ยนอิออนสูง มีความชื้นน้อยและพองตัวน้อย อย่างไรก็ดี ถ้าแรงยึดเหนี่ยวสูงเกินไปจนทำให้ช่องว่างภายในเรซินเหลือน้อย อิออนไม่สามารถเคลื่อนที่เข้าออกได้สะดวก ความสามารถในการแลกเปลี่ยนอิออนจะลดลง และอาจทำให้เรซินแตกง่ายด้วย

4. เรซินมีหน้าที่ในการกำจัดสารละลายน้ำที่อยู่ในรูปของอิออนเท่านั้น ผู้ใช้ไม่ควรใช้เรซินแทนทรายกรองน้ำเป็นอันขาด เพราะสารแขวนลอยต่างๆ จะลดทอนอายุการใช้งานของเรซิน ดังนั้นน้ำที่จะเข้าถังเรซินควรเป็นน้ำใสปราศจากความขุ่น

การใช้งาน (Applications)

ตัวอย่างการเลือกประเภทของเรซินที่ใช้ในงานระบบกรองน้ำ

วัตถุประสงค์	ประเภทของเรซิน	ชนิดของรีเจนเนอแรนต์
1.กำจัดความกระด้าง (Hardness Removal)	เรซินแบบกรดแก่ (Strong Acid Cation Resin)	เกลือแกง (NaCl)
2.กำจัดด่าง (Bicarbonate Removal)	เรซินแบบกรดอ่อน (Weak Acid Cation Resin)	กรดเกลือ (HCl) กรดกำมะถัน (H2SO4)
3.น้ำบริสุทธิ์ (Deionization Water)	เรซินแบบกรดแก่หรืออ่อน และเรซินแบบด่างแก่หรืออ่อน (ใช้ 2 ถังแยกกันหรือผสมกันในถังเดียวก็ได้)	กรดเกลือหรือกรดกำมะถันและโซดาไฟหรือแอมโมเนีย